Beschrijving
Wat is een wolftoon?
Een wolftoon is een klankverschijnsel waarbij een bepaalde toon niet goed zuiver kan worden gespeeld. Wolftonen komen relatief vaak voor op de cello, zelfs en vooral op instrumenten van hoge kwaliteit. Je merkt het meestal aan een soort stottereffect van een toon op de (meestal) lage snaren. Bij zacht spel is alleen een fluiten van de boventonen hoorbaar; bij forte spel is er een stotteren met een voortdurende wisseling tussen luid en zacht.
Dit komt doordat de trilling van de snaar en de klankkast samen valt. Je merkt dan dat de klankkast van de cello intens vibrereert. Dese resonantie wordt een superponering van de snaartrilling genoemd. De pieken en dalen van de geluidsgolf die de snaren in de klankkast teweeg brengen worden versterkt door de klankkast. Daardoor gaat de toon stotteren. Als je je knieën tegen de kast van de cello ‘knijpt’ wil de wolf wel eens weg gaan.
In de loop van de jaren is de cello, wat de bouw betreft, beetje bij beetje veranderd. De zalen werden groter, het werd steeds meer ook als solo instrument gebruikt. Hierdoor kwam de vraag naar een groter volume steeds vaker. De instrumenten werden aangepast. Deze aanpassingen leiden vaak wel tot een wolf toon.
De wolftoon is geen resultaat van een structurele bouwfout, een slechte reparatie, een stapel die op een verkeerde plaats staat. Maar een karakter van het instrument! Iedere goed gebouwde cello heeft een wolftoon!
Als de wolventoon een vaak gespeelde toon beïnvloedt, is dat een echt probleem. Je kunt proberen de problematische frequentie te dempen door een zogenaamde ‘wolfdoder’ te gebruiken. De wolfdoder beïnvloedt de trillingsfrequentie waardoor deze niet meer zo extreem wordt versterkt door de klankkast.
Deze wolfdoder is een klassieker en het meest gebruikt. Meestal wordt hij op de G-snaar geplaatst voor een goed effect. Kom gerust langs als je iets aan een wolftoon wilt (laten) doen. Ik kan je verschillende opties laten uitproberen tot je het gewenste effect bereikt. Je kunt ook vragen aan je cello docent om deze wolfdoder op de goede plek te plaatsen.
Tips voor het cello spelen bij een wolf toon
- Klem de cello wat steviger tussen je knieën
- Leun wat meer met de stok op de snaar
- Leg je vinger / duim op het octaaf eronder erbij
Natuurlijk is iedere cello weer anders. Ga op zoek hoe je met je wolftoon om kunt gaan.
