Zoek je materiaal voor een supergave spreekbeurt op school? Hier vind je alles wat je nodig hebt! En bel of mail me gerust als je materiaal nodig hebt voor je spreekbeurt. Ik help je graag.
Veel leerlingen van mij houden hun spreekbeurt op school over de cello. Jullie weten allemaal veel te vertellen over de cello. Het is mijn bedoeling om je in een aantal delen alles te leren over de cello:
- Een overzicht met allerlei cello termen en cello begrippen: Cellotermen en cellobegrippen.
- Hoe wordt een cello gebouwd? Daarover lees je hieronder meer!
Soms merk ik dat het stuk van hoe de cello wordt gebouwd wordt overgeslagen. Als ik dan vraag waarom hoor ik vaak dat er niet makkelijk wat over te vinden is. Wel in het Engels maar niet in het Nederlands. Daarom vertel ik je hieronder allerlei dingen over de bouw van de cello.
Hoe wordt een cello gebouwd?
De hout keuze:
Voordat een cello wordt gebouwd wordt eerst het hout gekozen. Je denkt daar misschien niet over na maar als je op een blok hout klopt hoor je dat hout ook geluid maakt. Denk maar aan slagwerk, dat is ook vaak van hout. Probeer het maar eens. Je zult dan ontdekken dat elk hout weer anders klinkt. Dit kun je ook laten horen bij je spreekbeurt over de cello. Neem gewoon een aantal verschillende soorten hout mee. Ieder hout zijn eigen klankkwaliteit. Dat is ook belangrijk voor je cello. Hoe beter de klankkwaliteit van het hout is, hoe mooier je cello gaat klinken.
Voor het voorblad van je cello wordt vurenhout gebruikt. Voor het achterblad esdoorn hout. De toets is gemaakt van ebbenhout en soms het staartstuk ook. De stemknoppen kunnen van ebbenhout of palissander gemaakt zijn. Zo zie je maar een boel verschillende houtsoorten die samen je cello maken.
De zijwanden
Als het hout gekozen is wordt er eerst een mal gemaakt voor de zijwanden van de cello. Dit wordt gedaan door het hout warm te maken waardoor je het kan buigen. Dit gebeurt met een speciaal apparaatje.
Het voor- en achterblad
Het hout voor de bladen wordt gemaakt van het kwartiers gezaagd hout. Het hout wordt als een taartpunt uit de boom gezaagd. Daarna worden de bladen met schaafjes zo geschaafd dat het een voorblad of achterblad van de cello wordt. Er wordt steeds gemeten hoe dik het houdt is. Je wilt er natuurlijk niet teveel vanaf schaven…
In de randen van het voor- en het achterblad wordt aan de rand van het blad een dun gleufje gemaakt, hier wordt de inleg ingelegd. Dit is niet om de cello er mooier uit te laten zien maar vooral ook als bescherming. De inleg zorgt ervoor dat het hout niet verder kan scheuren als je de cello bijvoorbeeld stoot. Ook heeft het de functie om het trillingsvlak van je cello te begrenzen.
Aan de achterkant van het voorblad wordt de zangbalk geplaatst. De zangbalk zorgt ervoor dat de trillingen, van de linker kamvoet, goed verdeeld wordt over het voorblad. De zangbalk geeft tegendruk tegen de drukspanning van de kam. De druk van de snaren op de kam heet drukspanning. Door deze druk van de snaren blijft de kam staan. De kam staat dus los op de cello!
Als je de zangbalk wil zien in je cello kijk je door het F-gat aan de kant van de c-snaar. Daar zit de zangbalk tegen het bovenblad.
De F-gaten
In het voorblad zitten zoals je weet de F-gaten. Deze zitten er niet alleen maar voor de sier! Vraag iemand om de handen voor de F-gaten te houden en luister wat er gebeurt. Je merkt dat de klank veel zachter is. Bij je spreekbeurt over de cello kan een klasgenootje of je meester of juf je hier vast ook bij helpen. De klank komt dus door de F-gaten uit de klankkast van je cello naar buiten. Aan de vorm van de F-gaten kun je ook vaak de viool/cello bouwer herkennen die het instrument gemaakt heeft. Bij echt mooi handwerk zie je kleine verschillen in de vorm van de F-gaten.
De krul
De krul is een echt kunstwerk van de vioolbouwer. Vroeger maakte ze er soms een mooie leeuwenkop van. Op de foto’s zie je dat de hals nog helemaal rond geschaafd moet worden. En ook de gaten voor de stemknoppen moeten nog in de krul gemaakt worden.
De cello in elkaar zetten
Als alle onderdelen klaar zijn wordt de cello in elkaar gezet. Daarna blijft de cello vaak nog een poosje staan, het hout kan harder kan worden door het zonlicht. Daarna wordt de cello gelakt. In verschillende lagen. Bij de hand gemaakte instrumenten wordt hier een olielak voor gebruikt. Bij de eenvoudige instrumenten een spiritus lak.
Als de cello helemaal klaar is komt het kleinste en een van de belangrijkste stukjes van de cello. De stapel. Dit ronde stukje vurenhout heeft heel veel invloed op de klank. De stapel zorgt ervoor dat de trillingen van het bovenblad over worden gebracht op het achterblad. De plek van de stapel is heel bepalend voor de klank van je cello. Een vioolbouwer die gespecialiseerd is in klankoptimalisatie weet het beste uit je instrument naar boven te halen.
Als je de stapel wilt zien kun je door het F-gat aan de kant van de A-snaar kijken dan zie je hem staan. De stapel staat los in je cello. Wees altijd voorzichtig met je instrument!
Als de stapel erin staat komen daarna het staartstuk de kam en de snaren op de cello. Dan is de cello klaar om op te gaan spelen.
Nu weet je wat meer over de bouw van de cello. Als je toch nog vragen hebt dan mag je me altijd mailen of bellen. Ben je een leerling van de celloklas, dan mag je de spreekbeurt cello lenen. Laat me het dan maar even weten! Deze cello is uit elkaar zodat je makkelijk de binnenkant van de cello kan laten zien en alle losse onderdelen ervan.
Veel plezier met je spreekbeurt over de cello!